جايزه‌ي نوبل و رياضي دانان:

آلفرد نوبل (1896-1833) در سوئد به دنيا آمد و در روسيه بزرگ شد، او شيمي و فن آوري را در فرانسه و ايالات متحده آموخت. نوبل مخترع ديناميت بود.

از سال 1901 نوبل جايزه‌اي را بنيان نهاد كه در پنج رشته‌ي فيزيك، شيمي، فيزيولوژي يا پزشكي، ادبيات و صلح هر ساله اهدا مي‌شود كه به نام خود او ناميده شد.

در سال 1968، جايزه‌ي ششم در اقتصاد به اين جايزه ها اضافه شد و توسط بانك سوئد به مناسبت جشن سيصدمين سالگردش اهدا گرديد.

آكادمي علوم سلطنتي سوئد برندگان جايزه براي رشته‌هاي فيزيك، شيمي، پزشكي، ادبيات و اقتصاد را انتخاب مي‌كند،موسسه ي نوبل در كارولينسكا جايزه در رشته‌ي پزشكي و موسسه ي نوبل نروژ جايزه صلح را اهدا مي‌كنند.
مقدار جايزه از سالي به سال ديگر متغير است، در سال 2003 مقدار جايزه 10ميليون كرون سوئد در حدود 3/1 ميليون دلار بود.
نوبل جايزه را براي رياضيات قرار نداد. بعضي‌ها علّت را در اين مي‌دانند كه وي يك مخترع و صنعتگر بود و رياضي را علمي صرفاً نظري مي‌دانست و معتقد بود جايزه بايد به اموري اختصاص داده شود كه عملاً بيش‌ترين خدمت را به بشريّت ارائه مي‌دهند. بعضي هم علّت اين امر را در خصومت شخصي وي با رياضي‌دان مشهور سوئدي گوستاميتاگ-لفلر (
Gosta Mittage-leffler) مي‌دانند كه البتّه گواه تاريخي قابل استنادي در اين مورد در دست نيست و اين درحد شنيده‌هاست.

امّا چند رياضي‌دان به خاطر فعّاليت‌هايشان در علوم ديگري چون اقتصاد، فيزيك و حتي ادبيات مفتخر به دريافت جايزه ي نوبل گرديده‌اند.
در اين‌جا رياضي‌داناني كه تاكنون مفتخر به دريافت جايزه ي نوبل در سال‌هاي گوناگون شده‌اند را آورده‌ايم.

1) سال 1902 لورنتز
Lorentz (فيزيك)
2) سال 1904 راي لي
Rayleigh (فيزيك)
3) سال 1911 وين
Wien(فيزيك)
4) سال 1918 پلانك
Planck(فيزيك)
5) سال 1921 اينشتين
Einstein (فيزيك)
6) سال 1922 بور
Bohr(فيزيك)
7) سال 1929 دِبورخلي
de Broglie (فيزيك)
8) سال 1932 هايزنبرگ
Heisenberg(فيزيك)
9) سال 1933 شرودينگر
Schroedinger(فيزيك)
10) سال 1933 ديراك
Dirac(فيزيك)
11) سال 1945 پاولي
Pauli(فيزيك)
12) سال 1950 راسل
Russell(ادبيات)
13) سال 1954 بورن
Born(فيزيك)
14) سال 1962 لانداو
Landau (فيزيك)
15) سال 1963 ويگنر
Wigner(فيزيك)
16) سال 1965 شوينگر
Schwinger(فيزيك)
17) سال 1965 فاينمن
Feynman(فيزيك)
18) سال 1969 تينبرگن
Tinbergen(اقتصاد)
19) سال 1975 كانترويچ
Kantorovich(اقتصاد)
20) سال 1983 چاندراسكار
Chandrasekhar(فيزيك)
21) سال 1994 سِلتن
Selten(اقتصاد)
22) سال 1994 نَش
Nash(اقتصاد)

البتّه امروزه براي قدرداني از زحمات رياضي‌دانان جوايز مختلفي درنظر گرفته شده، ازجمله جايزه‌ي آبل كه به نوبل رياضي‌دانان مشهور است و دولت نروژ از سال 2001 اقدام به اهداي آن به رياضي‌دانان نموده است. اين جايزه از نظر مادي با جايزه‌ي نوبل برابري مي‌كند. امّا جايزه‌ي ديگري كه از لحاظ معنوي با جايزه‌ي نوبل برابري مي‌كند، مدال فيلدز است كه اوّلين بار در سال 1936 در نروژ اهدا شد